Over sommige dingen moet je een boek schrijven. De overname
van Saab door Victor Mullers Spyker is zo’n gebeurtenis.

Maarten van der Pas en Robert van den Oever zetten het in hun boek ‘Saab over
de kop’ allemaal op een rijtje: van het gejuich op 24 februari 2010 waarmee
Muller in Zweden wordt onthaald, tot het faillissement dat op 19 december
2011 door hemzelf wordt aangevraagd.

Weinig echt nieuwe feiten

Voor wie de perikelen rond Spyker en Saab goed heeft gevolgd, is ‘Saab over de
kop’ een beetje een saai boek. De gebeurtenissen worden goeddeels
chronologisch nog een keer voor de geest gehaald en er zijn weinig echt
nieuwe feiten.

De kleine sportwagenmaker Spyker koopt het grote Saab door gebruik te maken
van de gunstige omstandigheden. De dealmaker stijgt eventjes op, maar valt
als een Icarus te pletter.

Alle partijen komen voorbij: de dubieuze Russische bankier Vladimir Antonov
die van het toneel af moet, maar op de achtergrond actief blijft, al die
andere geheimzinnige partners in binnen- en buitenland en natuurlijk de
verschillende Chinese partijen waarmee allerlei deals worden aangekondigd
die steeds maar weer stuklopen op de langzaam draaiende Chinese ambtelijke
molens of op veto’s van General Motors (GM).

Valstrik voor General Motors

Allemaal bekend, maar het is wel degelijk aardig alles nog een keertje in één
verhaal samengevat te zien. Wat inderdaad een geweldige stunt leek van
Victor Muller, bleek uiteindelijk een valstrik van de vorige eigenaar van
Saab, GM. Dat is althans wat je tussen de regels door kan lezen in dit boek.
GM wilde van Saab af en dit was de goedkoopste manier.

Muller kreeg Saab voor een klein bedrag (74 miljoen dollar) in handen, omdat
hij handig inspeelde op de angst bij GM voor reputatieschade. GM was
namelijk al begonnen met de ontmanteling van het merk, maar lag onder grote
druk van dealers die niet nog meer merken wilden kwijtraken. Muller bewerkte
de Amerikaanse Saab-dealers en zette hen op tegen GM. Op dat moment moet GM
gedacht hebben: ‘OK, dan kun je het krijgen.’ En dat heeft hij geweten.

Geen ruimte voor tegenslag

‘Ik koop een autofabriek voor de prijs van een windtunnel,’ zei Muller kort na
de transactie. Had maar een windtunnel gekocht, kunnen aandeelhouders Spyker
achteraf zeggen.

De auteurs leggen in ‘Saab over de kop’ genadeloos bloot wat er precies
misging, maar zijn uiteindelijk opvallend mild in hun oordeel over Victor
Muller, die overigens zelf niet aan het boek wilde meewerken (‘als er een
boek komt, dan schrijf ik dat zelf’).

Zij noemen de overname "helemaal in de lijn van zijn gedurfde
ondernemerschap zoals hij dat al zo’n twintig jaar praktiseert".
De overname had best kans van slagen, maar er was alleen geen ruimte voor
tegenslag. Dat is dan de wijze les die alle ondernemers uit dit boek kunnen
putten: zorg dat er altijd ruimte is voor tegenslag.

Patrick Beijersbergen is verbonden aan de Vereniging
van Effectenbezitters (VEB) en auteur van de boeken 'Beleggen Kun
je Zelf' en ‘Wat en Hoe met Geld’.

Lees ook:

Meer columns van Patrick Beijersbergen

Volg de markten op Z24 Beurs

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl